ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಬೇರೊಬ್ಬರ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬಳಸಲು ಅನುಮತಿಸುವ ಕಾನೂನು ಹಕ್ಕು. ಸರಾಗವಾಗಿ ಲಾಭ ಪಡೆಯುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಈಸ್ಮೆಂಟ್ ಹೋಲ್ಡರ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯನ್ನು ಸರ್ವಿಂಟ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ಮಾಲೀಕರು ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸರಾಗತೆಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಲಿಖಿತ ಒಪ್ಪಂದದಿಂದ ರಚಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದರೆ ಪ್ರಿಸ್ಕ್ರಿಪ್ಷನ್ ಅಥವಾ ಅವಶ್ಯಕತೆಯ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಬಹುದು.
ಕರ್ನಾಟಕದ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಹಲವಾರು ವಿಧದ ಸರಾಗತೆಗಳಿವೆ(ಇಸ್ಮೆಂಟ್) ಅವುಗಳೆಂದರೆ:-
ರೈಟ್ ಆಫ್ ವೇ: ಈ ರೀತಿಯ ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರಿಗೆ ಬೇರೊಬ್ಬರ ಜಮೀನಿನ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಹಾದುಹೋಗಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಡ್ರೈವಾಲ್ ಅಥವಾ ಮಾರ್ಗ. ಇದನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು, ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ಥಳೀಯ ಸರ್ಕಾರದಂತಹ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಘಟಕಗಳಿಗೆ ನೀಡಬಹುದು.
ಬೆಳಕಿನ ಸರಾಗತೆ: ಒಂದು ಆಸ್ತಿ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ನೆರೆಹೊರೆಯ ಆಸ್ತಿಯಿಂದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಬೆಳಕನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬೆಳಕಿನ ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಸರಾಗತೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಲಾದ ಕಟ್ಟಡಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ಜನನಿಬಿಡ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬೆಂಬಲದ ಸುಲಭತೆ: ಈ ರೀತಿಯ ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಆಸ್ತಿ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ನೆರೆಯ ಆಸ್ತಿಯಿಂದ ಬೆಂಬಲವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಗೋಡೆ ಅಥವಾ ಅಡಿಪಾಯ. ಇಳಿಜಾರಿನ ಭೂಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ನೀರಿನ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಸರಾಗತೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ಒಳಚರಂಡಿಯ ಸುಲಭಗೊಳಿಸುವಿಕೆ: ಈ ರೀತಿಯ ಸರಾಗಗೊಳಿಸುವಿಕೆಯು ಒಂದು ಆಸ್ತಿಯಿಂದ ನೀರನ್ನು ಬರಿದಾಗಿಸಲು ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ನೆರೆಯ ಆಸ್ತಿಯ ಮೂಲಕ. ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು ಪ್ರವಾಹದ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿರುವ ಅಥವಾ ಹೆಚ್ಚಿನ ನೀರಿನ ಟೇಬಲ್ ಇರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.
ವೀಕ್ಷಣೆಯ ಸುಲಭತೆ: ಆಸ್ತಿ ಮಾಲೀಕರಿಗೆ ನೆರೆಹೊರೆಯ ಆಸ್ತಿಯ ಅಡೆತಡೆಯಿಲ್ಲದ ನೋಟವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸುಲಭವಾದ ವೀಕ್ಷಣೆ ಅನುಮತಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಸರಾಗತೆಯನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ರಮಣೀಯ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯವಿರುವ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಸ್ತಿ ಮಾಲೀಕರು ಮತ್ತು ಡೆವಲಪರ್ಗಳಿಗೆ ಅನುಕೂಲಗಳು ಉಪಯುಕ್ತ ಸಾಧನವಾಗಬಹುದು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವು ನೀರು ಅಥವಾ ಬೆಂಬಲದಂತಹ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುವ ಮೊದಲು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ವಿಧದ ಸರಾಗತೆಯ ಕಾನೂನು ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಕರ್ನಾಟಕದಲ್ಲಿ, ಕಂದಾಯ ಇಲಾಖೆಯು ತಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯ ಮೇಲೆ ಸರಾಗತೆಯನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಬಯಸುವವರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ಮತ್ತು ಬೆಂಬಲವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು.
