ಭಾರತದಲ್ಲಿ, ಆದಾಯದ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಕಾಯಿದೆ, 1961 ರಿಂದ ನಿಯಂತ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಕಾಯಿದೆಯು ಶುಲ್ಕದ ಆಧಾರ, ತೆರಿಗೆ ದರಗಳು ಮತ್ತು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ, ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಮತ್ತು ಮರು ಪಡೆಯುವಿಕೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬವ್ಯಕ್ತಿ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಥೆಯುಗಳಿಸಿದ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯದ ಮೇಲೆ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. “ಒಟ್ಟುಆದಾಯ” ಎಂಬ ಪದವು ಸಂಬಳ, ವ್ಯಾಪಾರ ಅಥವಾ ವೃತ್ತಿ, ಬಂಡವಾಳ ಲಾಭಗಳು, ಮನೆ ಆಸ್ತಿ ಮತ್ತು ಇತರ ಮೂಲಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಮೂಲಗಳಿಂದಗಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲಾ ಆದಾಯವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ಕಾಯಿದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಒದಗಿಸಲಾದ ವಿವಿಧಕಡಿತಗಳು ಮತ್ತು ವಿನಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದು ಕೊಂಡನಂತರ ಒಟ್ಟು ಆದಾಯವನ್ನು ಲೆಕ್ಕ ಹಾಕಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಆದಾಯದ ಮೇಲಿನ ತೆರಿಗೆ ದರಗಳು ತೆರಿಗೆದಾರರ ಆದಾಯದ ಸ್ಲ್ಯಾಬ್ಅನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಕಾಯಿದೆಯು ಆದಾಯದ ವಿವಿಧ ಸ್ಲ್ಯಾಬ್ಗಳು ಮತ್ತು ಅನುಗುಣವಾದ ತೆರಿಗೆ ದರಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ, 2022-23ರ ಹಣಕಾಸು ವರ್ಷದ ತೆರಿಗೆ ದರಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:
INR 2.5 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ – ಶೂನ್ಯ
INR 2.5 ಲಕ್ಷದಿಂದ INR 5 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ – 5%
INR 5 ಲಕ್ಷದಿಂದ INR 7.5 ಲಕ್ಷ – 10%
INR 7.5 ಲಕ್ಷದಿಂದ INR 10 ಲಕ್ಷ – 15%
INR 10 ಲಕ್ಷದಿಂದ INR 12.5 ಲಕ್ಷ – 20%
INR 12.5 ಲಕ್ಷದಿಂದ INR 15 ಲಕ್ಷ – 25%
INR 15 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತಹೆಚ್ಚು – 30%
ಮೇಲಿನ ದರಗಳ ಹೊರತಾಗಿ, ಆದಾಯದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿ ತೆರಿಗೆದಾರರು ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ತೆರಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ವಿಧಿಸಬಹುದು. ಹೆಚ್ಚುವರಿಯಾಗಿ, ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಒಟ್ಟು ತೆರಿಗೆಯ ಮೇಲೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಸೆಸ್ ಮತ್ತು ಮಾಧ್ಯಮಿಕ ಮತ್ತು ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣ ಸೆಸ್ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೂಲ ವಿನಾಯಿತಿ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಆದಾಯ ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ರಿಟರ್ನ್ ಫೈಲಿಂಗ್ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ.ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ರಿಟರ್ನ್ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅಂತಿಮ ದಿನಾಂಕವು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ವರ್ಷದ ಜುಲೈ 31 ಆಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಸಾಧಾರಣ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಗಡುವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಬಹುದು.
ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಸರ್ಕಾರವು ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಿದ ತೆರಿಗೆ (ಟಿಡಿಎಸ್), ಮುಂಗಡ ತೆರಿಗೆ ಮತ್ತು ಸ್ವಯಂ-ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ತೆರಿಗೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ವಿಧಾನಗಳ ಮೂಲಕ ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತದೆ. TDS ಅನ್ನು ಪಾವತಿಸುವವರಿಗೆ ಪಾವತಿ ಮಾಡುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿದಾರರಿಂದ ಕಡಿತಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಠೇವಣಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತದೆ. ಮುಂಗಡ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ತೆರಿಗೆದಾರರು ತ್ರೈಮಾಸಿಕ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಪಾವತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಇದು ಆರ್ಥಿಕ ವರ್ಷದ ಅಂದಾಜು ಆದಾಯವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ರಿಟರ್ನ್ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಮೊದಲು ತೆರಿಗೆದಾರರಿಂದ ಸ್ವಯಂ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ ತೆರಿಗೆಯನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿನ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಪ್ರಗತಿಪರ ತೆರಿಗೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿದ್ದು ಅದು ಪಾವತಿಸುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಘಟಕಗಳಿಂದ ಆದಾಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ತೆರಿಗೆದಾರರ ಆದಾಯದ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ತೆರಿಗೆ ದರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ತೆರಿಗೆ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ವಿವಿಧ ಕಡಿತಗಳು ಮತ್ತು ವಿನಾಯಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಇಲಾಖೆಯು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ, ಇದು ಲೆಕ್ಕಪರಿಶೋಧನೆಗಳು, ಮೌಲ್ಯಮಾಪನಗಳು ಮತ್ತು ದಂಡಗಳಂತಹ ವಿವಿಧ ಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ಆದಾಯ ತೆರಿಗೆ ಕಾಯ್ದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಅನುಸರಣೆಯನ್ನು ಖಚಿತಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
